İffetsiz Bir Şiir Üzerine

Pablo Neruda, Çeviri: Ozan Akgül

Günün veya gecenin malum vakitlerinde, huzurlu nesneleri derinlemesine gözlemek çok elverişlidir: büyük bitkiler veya kömürler, çuvallar, fıçılar, sepetler, kabzalar ve saplardan oluşan marangoz malzemelerine tahammül ederek, uzun ve tozlu mesafeler kateden tekerlekler…

Bunlardan dolayı insanın ve yeryüzünün ilişkisi, işkence görmüş lirik şair için bir ibret gibi görünür. Kullanılmış yüzeyler, ellerin ürettiği eşyaların tüketimi, trajik ortamın ve nesnelerin her zamanki duygusallığı, dünyanın hakikatine doğru küçümsenemez bir tür cazibe uyandırır.

Bu söylenenlerde; insanoğlunun ahlâksızlığı, gruplaşması, kullanılan ve kullanılmayan malzemeler, ayak ve parmak izleri, içerden ve dışardan, eşyaların akınına uğramış bir atmosferin sürekliliği hissedilir.

Asitten ve mecburiyetten tükenen el gibi, terin ve dumanın içine nüfuz ettiği, sidik ve zambak kokan, yasanın içinde ve ötesinde işleyen çeşitli uğraşların etkilediği bir şiir olsun aradığımız. Yemek lekeleri ve utanç verici tutumlar, kırışıklıklar, gözlemler, hayaller, gece nöbetleri, kehanetler, aşkın ve nefretin beyanları, canavarlar, sarsılmalar, pastoral şiirler, politik inançlar, inkârlar, şüpheler, onaylamalar ve yükümlülüklerle bir elbise, bir gövde gibi, iffetsiz bir şiir...

Dokunuşun, koku almanın, zevkin, görmenin ve işitmenin kararları; adalet isteği, cinsel arzu, okyanus sesi, hiçbir şeyi kasten dışlamaksızın ve kabul etmeksizin kendinden geçmiş aşkın eyleminin derinliğine giriş…

Ve güvercinin pençeleriyle, dişleriyle ve buzun iziyle lekelenmiş belki de terden ve alışkanlıktan hafifçe aşınmış bir aşk şiirinin kutsal yasası…

Dinlenmeksizin, çürümeye yüz tutmuş malzemenin o tatlı yüzeyine erişene dek kullanılmış tahtanın ve gururlu demirin o katı yumuşaklığı...

Ve çiçek, buğday ve hatta su da, o hususi tutarlılığa, bir ihtişamlı dokunuşun hatırasına sahiptir.

Ve asla melankoliyi, tüketilmiş duyguyu, unutulmuş harikulade nitelikte bozulmuş müthiş meyveleri, kitapseverin hezeyanından dolayı geride bırakılmışları, unutmayalım. Zira, şiirsel bir temel ve vazgeçilmez olandır şüphesiz; ay ışığı, kuğu takımyıldızı ve “yüreğim”.

Kötü bir zevke sürüklenen, buzun üstünde tepetaklak olsun!